ندای قم / یادداشت / محسن شایگانی ؛ اسکناس ، سکه و تمبر از قدیم الایام از مهم‌ترین ابزاری بوده است است که برای معرفی فرهنگ ، اقتصاد و سیاست هر کشور مورد استفاده قرار می گرفته و در سال‌های اخیر ، گذرنامه هم به آن اضافه شده است .
قم به اذعان همه مسئولان کشور، جایگاه ویژه ای در ایران و حتی جهان دارد و یکی از شهرهای مهم شناخته شده برای مسلمانان بویژه شیعیان و حتی غیر مسلمانان است . به همین جهت از ابتدای انقلاب تاکنون ، در اسکناس‌ها و مسکوکات و تمبرهای جمهوری اسلامی تصاویر نمادهای قم به چشم می‌خورد .
بعنوان مثال در نخستین اسکناس‌های ۱۰۰ تومانی جمهوری اسلامی عکس مدرسه فیضیه نقش بسته است که بعدها با چاپ تصویر امام روی اسکناس‌های ۱۰۰ تومانی ، عکس مدرسه فیضیه به پشت سکه های ریز ۲۵ تومانی منتقل شد .
سال‌های بعد هم تصویری از حرم مطهر حضرت معصومه(س) بر پشت سکه های ۵۰۰ تومانی نقش بست و در سال‌های اخیر هم ، روی تراول چک‌های آبی رنگ جدید که امروز به عنوان اسکناس شناخته می‌شود عکسی از حرم حضرت معصومه (س)چاپ شده است.
در تمبرهای منتشره شرکت پست جمهوری اسلامی نیز تصاویر حرم حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران به چاپ رسیده است. با این وجود آنچه جالب توجه است اینکه در پاسپورت های بین المللی( نه زیارتی )جمهوری اسلامی هیچ تصویری از شهر قم وجود ندارد!
در این گذرنامه های ۳۲ صفحه ای طرح‌هایی از حرم مطهر امام رضا (ع)، آرامگاه حافظ، تخت جمشید، ارگ بم، آرامگاه ابوعلی سینا، آرامگاه فردوسی، آرامگاه خیام نیشابوری، آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، آرامگاه عطار نیشابوری، عمارت عالی‌قاپو، مسجد امام‌خمینی (ره) اصفهان، مصلی امام‌خمینی (ره) تهران، خانه بروجردی‌های کاشان، برج آزادی و در صفحه آخر نیز طرحی برگرفته از نقوش محراب مسجد جامع اصفهان دیده می‌شود.
البته در پاسپورت‌های زیارتی آبی رنگ که ۱۲ صفحه است ، عکس حرم مطهر حضرت معصومه (س) در کنار تصاویری از خانه خدا، حرم نبوی و حرم‌های امام علی(ع)، امام حسین(ع)، حضرت ابوالفضل(ع)، حضرت زینب(س)، امام رضا(ع)،حضرت معصومه(س) و بین الحرمین نقش بسته است که این پاسپورت تنها برای رفت و آمد به کشور عراق قابل استفاده است و قرار است بعدها در صورت موافقت کشورهای عربستان و سوریه ، برای سفر به آن کشورها هم قابل استفاده باشد .
بابراین ، نبود نمادی از قم در پاسپورت های بین المللی را میتوان نوعی تضاد گفتاری و عملی متولیان در خصوص اهمیت و جایگاه قم قلمداد کرد و ضروری ست نسبت به درج تصویری از شهر قم اقدام کنند چرا که اهمیت این شهر از نظر سیاسی و تاریخی ، کمتر از شهرهایی مانند کاشان و همدان نیست که آثار تاریخی و مذهبی آنها در پاسپورت های جمهوری اسلامی نقش بسته است ضمن آنکه امروزه پاسپورت جایگاهی بین المللی و فراتر از سکه و اسکناس برای معرفی یک کشور پیدا کرده است .
