مدیرعامل سازمان قطار شهری استان قم آخرین وضعیت قطار شهری (مترو)ی این شهر را تشریح کرد.
به گزارش ندای قم، محمدرضا انگشت‌باف در گفت‌وگویی با اشاره به وضعیت روند اجرایی عملیات متروی قم گفت: قرارداد خط یک متروی قم در تاریخ 23 تیر سال 1390 به طول 14.8 کیلومتر با 14 ایستگاه منعقد شد، که بر این اساس قرار بود طی 5 سال اجرایی شده و پس از آن بهره‌برداری شود.
وی افزود: از جمله فعالیت‌هایی که در قم اتفاق افتاد این بود که تا سال 93 به جهت اینکه همزمان با پروژه مترو، پروژه منوریل هم در دست اجرا بود، دولت وقت اجازه صرف اعتبارات عمرانی برای خط مترو قم را نمی‌داد. چنانچه قرار بود مترو راه‌اندازی شود باید از منابع داخلی استان تأمین اعتبار می‌کردیم.
مدیرعامل سازمان قطار شهری استان قم بیان کرد: سال 93 با مساعدت شهردار وقت قم، مبلغ وام 500 میلیارد تومانی از بانک‌ها تخصیص داده شد و تأمین اعتبار خوبی شکل گرفت و دستگاه tvm فعال شد؛ توانستیم تونل مکانیزه را در سال 95 به اتمام برسانیم.
علت نرسیدن به زمانبندی درست اجرایی متروی قم
انگشت باف در بیان مهم‌ترین علت نرسیدن به زمانبندی درست اجرایی مترو قم عنوان کرد: بحث منابع مالی و قرارداد مترو یکی از مهم‌ترین دلایل اجرایی نشدن در زمان درست بود. ما در سال 95 موارد فنی خود را به شورای عالی فنی کشور اعلام و شرایط را شفاف تشریح کردیم. باتوجه به اینکه سال 92 / 93 منوریل در اولویت دولت قرار داشت، بنابراین این موضوع باعث شد در نهایت شورای عالی فنی در سال 96 در این پروژه ورود کرد و در مصوباتی که داد، آن را به دو مرحله تقسیم کرد.
وی تصریح کرد: مرحله اول از میدان مطهری تا ابتدای جاده جعفریه، با هدف اتصال مناطق کم برخوردار معصومیه و قلعه‌کامکار با میدان مطهری بود. مرحله دوم هم که درحال حاضر وارد عملیات اجرایی شده‌ایم، از میدان مطهری تا جمکران است.
مدیرعامل سازمان قطار شهری استان قم گفت: در مصوبه شورای عالی فنی در سال 96 هدفگذاری شد که ما باید به جهت محدودیت منابع، مرحله اول را تا سال 1402 تکمیل کنیم. مطابق با مصوبه شورا توجه از خط دو و مرحله B برداشته شد و ما ناگزیر بر اساس تصمیمات شورای عالی فنی کار را پیش بردیم.
وزارت کشور متولی تأمین واگن متروی قم است
انگشت باف درباره تدابیر تأمین واگن و منابع و تسهیلات آن گفت: متولی واگن در کشور وزارت کشور است و طبق قرارداد، تعهد واگن بر عهده وزارت کشور و دولت است. ما در سال 97 یک مصوبه از هیئت وزیران اخذ کردیم که بنا شد، واگن‌های متروی قم را بر اساس قرادادی که وزارت کشور تا سقف 25 درصد دارد تأمین کنند.
وی افزود: قرارداد 630 واگن تهران و قرارداد 799 واگن تمام شهرها را وزارت کشور عهده‌دار است. طبیعتا کارفرمای قرارداد تأمین واگن ما در استان قم هم وزارت کشور است. ما سال 97 مصوبه‌ای که از هئیت وزیران اخذ کردیم و قرار شد از این ظرفیت استفاده کنیم، بر این اساس مقرر شد که مبلغ 70 میلیون یورو و به طور کامل از اعتبارات دولتی واگن‌های مترو قم تأمین شود.
مدیرعامل سازمان قطار شهری استان قم بیان کرد: متأسفانه به جهت بروکراسی و تغییر دولت، قرارداد در آبان سال 1401 توسط وزارت کشور به طرف خارجی ابلاغ شد. مجدد در حال پیگیری هستیم. باید در سازمان برنامه‌ریزی وزارت کشور یکسری از اصلاحات قراردادی، مجوزی اتفاق می‌افتاد. به همین واسطه منجر به این شد که قسط اول پیش‌پرداخت قرارداد توسط وزارت کشور به شرکت چینی پرداخت نشود.
وی خاطرنشان کرد: ما سال گذشته در جلسات متعدد فشرده دوماهه‌ای با موضوع مدیریتی و کارشناسی به صورت برخط با نفرات خارجی داشتیم و طراحی واگن‌ها را تصویب کردیم. مبحث قسط اول پیش‌پرداخت خارج از اراده‌ی سازمان قطار شهری استان است و دوستان وزارت کشور باید پیگیری‌های لازم را انجام می‌دادند. طی تلاش‌های انجام شده در 27 مردادماه 1403 مجوز ماده 62 واگن‌های متروی قم صادر شد.
آخرین وضعیت قرارداد با چینی‌ها برای ساخت واگن
انگشت‌باف عنوان کرد: بر این اساس ما باید بلافاصله قرارداد 3 جانبه با بانک مرکزی را انجام دهیم. احتمالا ظرف 3 ماه آینده می‌توانیم کار را به مرحله‌ای برسانیم که دولت بتواند قسط اول پیش‌پرداخت را به طرف چینی بدهد، تا شرکت چینی هم واگن‌ها را بسازد و در بازده زمانی 6 تا 8 ماهه به قم تحویل دهد.
مدیرعامل سازمان قطار شهری استان قم گفت: ما در 2 بخش به کمک دولت احتیاج داریم؛ اول اعطای مجوزهای عقب‌افتاده مانند ماده 62 که 10 ماه در سازمان برنامه مانده بود. دوم باتوجه به اینکه در خرداد سال 1402 اوراق مشارکت مترو قم رشد 3 برابری داشته است که مبلغ آن 250 میلیارد تومان بود که به نسبت سال قبل آن یعنی سال 1401 رشد 500 درصدی داشت. ما برای وصول این مبلغ نیاز به مساعدت دولت داریم.
متروی قم چه نقاطی را به هم وصل می‌کند
بالغ بر 12 کیلومتر از تونل خط A متروی قم حفاری شده است و قطعه انتهایی آن به طول هزار و 800 متر از میدان بقیه الله تا مسجد مقدس جمکران باقیمانده است. پس از انجام حفاری این قطعه، کل تونل فاز دو به اتمام می رسد و محدوده شمال غرب شهر قم به جنوب شرق شهر و مسجد مقدس جمکران با تونلی به ارتفاع 9 متر در عمق 24 متری به یکدیگر متصل می شوند.
محدوده قلعه کامکار به میدان مطهری از قبل با تونل وصل شده و با اجرای این پروژه میدان مطهری و حرم مطهر به مسجد مقدس جمکران متصل و سپس وارد ساخت ایستگاه های فاز 2 و خطوط مسیر می شود. این تونل که در حال احداث است به روش اتریشی و سنتی حفاری و لاینینگ می شود و در مدت 2 سال تکمیل خواهد شد.
هزینه احداث متروی قم
با اجرای این پروژه تونل خط A متروی قم به طول 14 کیلومتر به اتمام می رسد و پس از آن به مرحله احداث ایستگاه ها و خطوط روسازی حرکت می کند.
تونل مترو از محدوده تاریخی قلی درویش که بافت تاریخی است، فاصله دارد. مترو از محدوده قلعه کامکار، میدان کشاورز، چهار راه معصومیه، میدان سعیدی و میدان مطهری و محدوده بازار حرکت می کند و با هیچ تپه باستانی در مسیر مواجه نشده است.
هزینه احداث هر کیلومتر مترو حدودا 45 میلیون یورو یعنی 2 هزار و 500 میلیارد تومان است و هزینه حفاری هر متر تونل سنتی نیز 350 میلیارد تومان می شود.
