میدان شهید مطهری قم، یکی از اصلی‌ترین مکان‌های هویت‌بخش جمعی در قم بوده اما حجم بالای تردد سبب ایجاد گره‌های ترافیکی شده است، اتفاقی که بهسازی و نوسازی این میدان را به یکی از اولویت‌های اول شهر تبدیل کرد، اما بعد از چند سال انتظار، قرار است تا سه ماه آینده بخش اول این بهسازی به بهره‌برداری برسد.
براساس این گزارش ، میدان مطهری برای مردم شهر قم یادآور حماسه آفرینی در تجمعات ملی و مذهبی و همچنین خاطرات تلخ و شیرینی است که گاها در این میدان تجربه کرده‌اند، اما فارغ از جنبه های هویتی، از نظر ترافیکی نیز این میدان یکی از پرترددترین نقاط شهر است که چندین خیابان اصلی را بهم متصل می کند.
وجود اماکن پرتردد از جمله حرم مطهر حضرت معصومه (س)، مجموعۀ بازار کهنه و ایستگاه مرکزی راه‌آهن، در نزدیکی این میدان، بر تعدد عبور و مرور و اهمیت آن افزوده است.
این میزان تقاضا برای تردد خودروی سواری و عابر پیاده سبب ایجاد گره‌های ترافیکی در بسیاری از ساعات روز شده است که علاوه بر ترافیک بالا، تداخل تردد خودروها با عابران پیاده موجب خطراتی برای عابران نیز شده است.
طرح ساماندهی میدان شهید مطهری از دهه های گذشته همواره به‌عنوان یکی از موضوع‌های اصلی در ساماندهی بافت فرسوده و بازآفرینی شهری قم مطرح بوده است، اما به دلیل مجموعه ای از مشکلات، پیش از شروع از اولویت مدیریت شهری خارج شد بود و با وجود مصاحبه هایی در این زمینه اما در عمل اقدام خاصی صورت نگرفت و به دست فراموشی سپرده شد.
پیچیده‌تر شدن مشکلات و گسترش مطالبات مردمی سبب شده است تا ساماندهی و تعیین تکلیف وضعیت این میدان مهم در این چند سال اخیر به‌صورت جدی در دستور کار مسئولان استان و شهرداری قم قرار بگیرد که شاهد افتتاح مرحله نخست این پروژه در ماه های آینده خواهیم بود.
تصویر هوایی از میدان میوه و تره شهید مطهری پیش از تملکات شهرداری برای انجام پروژه بهسازی میدان مطهری قم
گره هایی که آهسته اما پیوسته در حال باز شدن هستند
یکی از مشکلات پروژه بهسازی میدان شهید مطهری، تملک پلاک‌های موجود در میدان میوه و تره‌بار شهید مطهری و پرداخت منافع متصرفین این مجموعه بزرگ بود که سازمان میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قم از سال ۱۳۹۸ تاکنون مامور آزادسازی این زمین های آستان مقدس حضرت معصومه(س) است.
مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: از سال ۱۳۹۸ تا پایان سال ۱۴۰۱ مجموعا ۷۸ واحد صنفی مستقر در میدان که نزدیک به یک هزار و ۳۴۶ متر مربع می شود، تملک شده و بالغ‌بر ۳۳۴ میلیارد ریال برای مدیریت شهری قم هزینه داشته است.
علیرضا مظفری با اشاره به اهمیت ساماندهی میدان شهید مطهری و بازار میوه و تره‌بار در این میدان اظهار داشت: تلاش است ۳۴ پلاک باقی مانده که مشتمل بر ۷۰۱ متر مربع است نیز تملک شود، اما قیمت گذاری خارج از عرف بعضی از بهره برداران و کاسبان باقیمانده و افزایش تورم سبب شده، اجرای بهسازی و نوسازی این سایت ۲۷ هزار مترمربعی به تعویق افتاده و با مشکلات و مسائل پیچیده تر مواجه شود.
سه ماه دیگر، فاز نخست پروژه بهسازی میدان مطهری افتتاح می شود
معاون فنی و عمرانی شهرداری قم در گفت و گویی گفت: بخش عمده ای از سطح میدان به صورت سنگ فرش در حال انجام است که شهروندان به راحتی بتوانند تردد داشته باشند و همچنین دسترسی به ایستگاه مترو میدان مطهری و یک پایانه تاکسیرانی در آن طراحی شده است.
عباس حلوایی زاده افزود: تلاش می شود حداکثر تا سه ماه آینده پیرایش محیطی میدان مطهری که شامل سنگ فرش پیاده راه، آب نمای میدان، فضای سبز و بخشی از آرام سازی ترافیکی میدان است تکمیل شود.
وی در رابطه با فاز دوم این پروژه و احداث پل شهید صدر اظهار داشت: قرارداد های مرتبط با طراحی آن از قبیل نقشه برداری میدانی، نقشه برداری معارضات، استعلامات زیربنایی مثل آب، برق و گاز انجام و نقشه های مرتبط با آن اخذ شده است و مطالعات فاز یک تونل در حال انجام است و امیدواریم مطالعات فاز دو این پروژه را تا نیمه دوم امسال تکمیل کنیم .
وی در رابطه با برآوردهای مرتبط با این تونل افزود: به دلیل وسعت بالای این پروژه و تمام نشدن مطالعات فاز دوم، امکان ارائه برآورد دقیق از زمان اتمام پروژه و میزان هزینه آن وجود ندارد، امابه نظر می رسد بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه داشته باشد و اجرای آن بیش از دو سه سال زمان ببرد.
هویت شهری میدان شهید مطهری لحاظ شده است
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر قم نیز در گفت‌وگویی بیان داشت: به منظور بهبود عملکرد ترافیکی در هسته مرکزی شهر، قرار است طی دو مرحله میدان مطهری بهسازی و نوسازی شود. مرحله نخست که در حال اتمام است بهسازی سطح میدان و مرحله دوم، احداث تونل خیابان امام موسی صدر و ایجاد معابر دسترسی برای خودروهای شخصی و عمومی به خیابان های اطراف است .
سیدمحمدحسین دهناد افزود: این تونل قرار است حدفاصل پل حجتیه و پل شهید رجایی را پوشش دهد و تردد وسایل نقلیه به سمت منفی یک زیرگذری هدایت شود و همچنین وسایل نقلیه که قصد دارند به سمت خیابان امام خمینی (ره) و خیابان امامزاده ابراهیم تردد کند، امکان استفاده از سطح میدان را دارند و می توانند از دو معبری که در محدوده میدان تره بار و زمین های آستانه و همچنین کوچه سازمان آب ایجاد می شود، برای حرکت به سمت مقاصد خود استفاده کنند، اما سطح محدوده میدان مطهری بیشتر کاربری پیاده راه و وسایل نقلیه عمومی، مشابه با پیاده راه های خیابان ارم و حرم مطهر حضرت معصومه (س)، دارد.
وی افزود: احداث این تونل از لحاض پدافند غیرعامل نیز مورد توجه بوده است و در مواقعی که مسیر بلوار زائر به دلایلی از قبیل سیلاب امکان استفاده از آن برای شهروندان وجود ندارد، این زیرگذر می تواند مشکل ترافیکی آن نقطه را حل کند و مسیری جایگزین برای تردد وسایل نقلیه باشد .
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر قم درخصوص شروع عملیات اجرایی تونل در محدوده پل شهید رجایی گفت: شورای شهر برای احداث این زیرگذر ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار در سال ۱۴۰۲ پیش بینی کرده و جزو اولویت های اول قم در محدوده مرکزی شهر است که هم در طرح جامع حمل و نقل و هم در طرح تفصیلی شهر به آن اشاره شده است و با توجه به اینکه این پروژه هم‌اکنون مراحل نهایی طراحی را طی می‌کند پیش بینی ما این است که از نیمه دوم سال جاری عملیات اجرایی احداث تونل آغاز شود.
دهناد افزود: انجام پروژه‌های عمرانی در مرکز شهر، با چالش‌های زیادی ازجمله سختی انحراف مسیرهای ترافیکی و لزوم جابجایی زیرساخت‌های قدیمی مواجه است که در دوره‌های گذشتۀ مدیریت شهری، این مسائل مانع شروع این پروژه شده است. اما در این دوره، اعضای شورای اسلامی شهر بر رفع مشکلات پروژه های محدودۀ مرکزی شهر تاکید دارند و در همین راستا به غیر از این پروژه، پروژۀ بزرگ احداث بسط شرقی حرم مطهر حضرت معصومه (س) نیز تعریف شده که به‌زودی عملیات عمرانی آن آغاز خواهد شد.
وی درخصوص حفظ هویت میدان شهید مطهری که در گذشته محلی برای تجمعات ملی و مذهبی مردم قم بوده است گفت: برای پاسخ دقیق به این سوال باید طرح ها و توجیهات مشاور طرح را در این موضوع مطالعه کرد ولی به طور حتم این کارکرد مدنظر مشاور نیز بوده و در طراحی که ارائه کرده، محدوده میدان را وسیع دیده و این نگاه به هویت میدان برای تجمعات نیز وجود داشته است.
وب در رابطه با نمای سه بعدی ارائه شده از سوی مشاور گفت: سازه چادری که به حالت سایبان در طرح دیده شده، فعلا یک نمای اولیه و اجرایی نشده است اما در رابطه با الگوی شوارع یا زیرگذر و مسیرهایی که باید باز شود یا دسترسی هایی که باید فراهم شود، تقریبا کلیات آن مصوب شده و این یک نمای کلی از اقدام های آتی خواهد بود.
