بلایای طبیعی؛ زنگ هشداری برای ارتقاء آمادگی

کارشناس مسئول مدیریت بلایای مرکز بهداشت شهرستان قم، گفت: از ۵۴ مخاطره شناسایی شده در ایران، ۱۸ نوع از این مخاطرات در استان قم وجود دارد؛ اگر خانواده‌ها بخواهند بی‌تفاوت باشند و سطح آگاهی و توانمندی خود را متناسب با این مخاطرات ارتقا ندهند قطعا آسیب می‌بینند.

به گزارش ندای قم، صادق ملقن کارشناس مسئول مدیریت بلایای مرکز بهداشت شهرستان قم در گفت‌وگویی اظهار کرد: مرکز بهداشت در مقابله با بحران‌ها و مخاطرات طبیعی پس از اقدامات پیشگیرانه دو وظیفه کلی دارد؛ اول ایجاد شرایطی که بتواند در حین بحران تداوم ارائه خدمت به افراد جامعه داشته باشد و دیگری برنامه‌ریزی برای کاهش آسیب و تبعات آن بحران برای خدمات گیرندگان، پرسنل، مراکزی و تجهیزات موجود.

وی با بیان اینکه در حوزه شناخت مخاطرات و آموزش مقابله با آن‌ها طبق قانون مدیریت بحران یکسری وظایف برای دستگاه‌ها مشخص شده است، ادامه داد: وظیفه دانشگاه علوم پزشکی و مرکز بهداشت به عنوان زیر مجموعه آن قانون پیشگیری در بیماری‌ها و مخاطرات گوناگون است و عملیات فنی حین وقوع آن بحران می باشد؛ لذا وظیفه مرکز بهداشت در حوزه اپیدمی‌ها نسبت به زلزله یا سیل متفاوت است.

ملقن با اشاره به برنامه‌های آموزشی در راستای ارتقاء آمادگی خانوارها در بلایا، افزود: طی این برنامه سطح آمادگی و ایمنی در خانواده های مراجعین به پایگاه‌های بهداشت ارزیابی و بررسی شده و آموزش‌های مربوط به ارتقاء آمادگی به آن‌ها داده می‌شود؛ لذا انتظار می‌رود آن خانواده در سال آینده که مورد ارزیابی ثانویه قرار می‌گیرد شاهد ارتقا در سطح آمادگی آن‌ها در برابر بلایا باشیم.

وی اضافه کرد: در قانون مدیریت بحران وظیفه اصلی آموزش خانواده‌ها در سطح جامعه با سازمان هلال احمر تعریف شده است، اما مرکز بهداشت در کنار هلال احمر و با توجه به ارتباطی که با مدارس و خانواده‌ها دارد مسئله آموزش را به طور داوطلبانه دنبال می‌کند؛ چرا که شرایط برای اینکه مراقبین ما با توجه حجم بالای کار روی این مسئله متمرکز شوند را نداریم.

کارشناس مسئول مدیریت بلایای مرکز بهداشت شهرستان قم یادآور شد: واحد آموزش سلامت مرکز بهداشت با توجه به ارتباطی که با آموزش و پرورش دارد می‌تواند مطالب و اطلاعات مفیدی را در اختیار این مجموعه قرار دهد و لذا باید آموزش و پرورش از این قضیه به خوبی بهره ببرد اما متأسفانه در این حوزه بهره برداری کافی انجام نشده است.

وی در خصوص شناسایی مخاطرات اظهار کرد: سازمان مدیریت بحران موظف است با توجه به دستگاه‌های زیر مجموعه‌ خود همچون هواشناسی، زمین شناسی و در واقع دستگاه‌هایی که مخاطرات را ارزیابی و شناسایی می‌کنند آمار و اطلاعات کافی را به سایر دستگاه بدهند؛ اما با وجود اینکه آمار و اطلاعات خوبی به مرکز بهداشت ارائه نشده است به ناچار با توجه به سوابق مخاطرات ایجاد شده در استان ارزیابی‌هایی را انجام داده‌ایم.

ملقن با بیان اینکه برنامه‌ایی تحت عنوان EOP برنامه پاسخ به بلایا در مرکز بهداشت داریم، اظهار کرد: در این برنامه ما باید مخاطرات منطقه را بر اساس داده‌های محلی و سوابق قبلی شناسایی و برای آن‌ها برنامه ریزی کنیم و در همین راستا سیل و زلزله، فرونشست زمین، گرما و سرمای شدید و تبعات آن، گرد و غبار، آتش سوزی مهم‌ترین مخاطرات طبیعی شناسایی شده است که سعی می‌کنیم در آموزش‌ها و ارزیابی‌ها مدنظر قرار دهیم.

وی تاکید کرد: این که مردم بدانند هر یک از دستگاه‌های اجرایی چه وظیفه‌ای دارند باعث بالندگی و ارتقای کیفیت ارائه خدمات آن دستگاه می‌شود؛ مرکز بهداشت جزء دستگاهی است که مردم باید از آن انتظارت بالایی داشته باشند و قطعا این انتظارت و مطالبه مردمی باعث ارتقاء کیفیت خدمات مرکز بهداشت می‌شود.

توصیه‌های عمومی به خانوارها

کارشناس مسئول مدیریت بلایای مرکز بهداشت شهرستان قم، بیان کرد: ۱۰ نکته کلیدی برای خانواده‌ها تعریف شده است که پایبندی به آن می‌تواند به نسبت زیادی مخاطرات و اثرات بلایای طبیعی را کاهش دهد؛ گفت‌وگو و تبادل اطلاعات در مورد شناخت بلایای طبیعی هر منطقه و مخاطرات آن، شناسایی نقاط امن و ناایمن خانه، ارتقاء ایمنی منازل مسکونی، متصل ومحکم کردن اثاثیه سنگین، کمدها و پنکه و سایر وسایل به دیوارها یا زمین، آشنایی با نحوه قطع گاز، آب و برق بخشی از این نکات است.

وی آشنایی با کمک‌های اولیه و نحوه استفاده از کپسول آتش‌نشانی، تهیه کپسول آتش‌نشانی و جعبه کمک‌های اولیه، شناسایی و ایجاد مسیر خروجی امن از خانه، شرکت در مانورهای زلزله با هدف افزایش آگاهی خانواده از نحوه مواجهه با بلایا، عدم قرار دادن اجسام سنگین در قفسه‌ها و در ارتفاعات با هدف جلوگیری از سقوط آن‌ها در هنگام زلزله را از دیگر نکات ضروری دانست.

ملقن ادامه داد: در مرکز بهداشت مراقبین سلامت این آموزش‌ها را در اختیار خانواده‌ها قرار می‌دهندْ همچنین در پایگاه اطلاع رسانی هلال احمر فایل‌های آموزشی نحوه مواجهه با بلایای طبیعی به طور رایگان در دسترس همگان قرار دارد و حتی امکان هماهنگی شورای محله با سازمان آتش نشانی برای برگزاری مانور آموزشی اطفای حریق وجود دارد.

کارشناس مسئول مدیریت بلایای مرکز بهداشت شهرستان قم با اشاره به اینکه در دنیا حدود ۸۰ مخاطره وجود دارد، اظهار کرد: از ۵۴ مخاطره شناسایی شده در ایران، ۱۸ نوع از این مخاطرات در استان قم وجود دارد؛ اگر خانواده‌ها بخواهند بی‌تفاوت باشند و سطح آگاهی و توانمندی خود را متناسب با این مخاطرات ارتقا ندهند قطعا آسیب می‌بینند؛ بنابراین ضرورت دارد خانواده‌ها برای مباحث آموزشی در مواجهه با بلایای طبیعی برنامه‌ریزی کنند و با مدیریت آسیب و مخاطرات را برای خودشان به حداقل برسانند.