ندای قم / گزارش / آمنه حسن زاده ؛ پس از بارگاه نورانی دخت موسی بن جعفر، اخت الرضا حضرت فاطمه معصومه (س)؛ از میان ۴۴۴ امامزاده‌ای که در شهر مقدس قم آرمیده‌اند، هیچیک به جایگاه و منزلت معنوی امامزاده موسی مبرقع (ع) نمی رسند.
براساس این گزارش ،مقام والای معنوی این امامزاده‌ای که فرزند بلافصل جوادالائمه (ع) است و در بیت امامت پرورش یافته؛ موجب شده تا حرم ایشان بعد از حرم بانوی کرامت و مسجد مقدس جمکران به قطب زیارتی دیگری در شهر مقدس قم مبدل شود و زائرانی که در شهر قم حضور می یایند به خصوص زائرانی از کشورهای مختلف از جمله هند، پاکستان و عراق، به حرم این امامزاده نیز مشرف شوند و ایشان را زیارت کنند.
مادرش بانوی نیکو سرشتی به نام سمانه از اهالی مغرب بود که کرامات اخلاقی فراوانی داشت و در امور معنوی به چنان درجه‌ای رسیده بود که او را مادر فضیلت خطاب می‌کردند.
محل ولادت موسی مبرقع، صریا در چند کیلومتری شهر مدینه بود، او رخسار زیبایی داشت که افراد را شیفته خود می‌کرد و گفته شده برای پنهان ساختن این زیبایی کمتر در انظار عمومی مشاهده می‌شد و غالباً نقابی بر چهره می‌افکند که به همین دلیل، به موسی مبرقع شهرت یافته است.
موسی مبرقع (ع) امامزاده‌ای عالم و آراسته
موسی مبرقع شش ساله بود که پدربزرگوارش امام جواد (ع) به شهادت رسید که بعد از آن، نزد برادر بزرگترش امام هادی (ع) پرورش یافت. با فراگیری معارف و احکام دینی از برادر به کمالات بالایی دست یافت تا جایی که شیعیان، ایشان را به عنوان امامزاده‌ای عالم و آراسته به فضیلت می‌شناختند.
او همواره خود را مطیع برادرش امام هادی (ع) می‌دانست و به دلیل منزلت فوق العاده ای که برای برادر خود قائل بود، مراجعات و سوالاتی که از وی می شده را به امام هادی (ع) ارجاع می‌داد تا از این طریق توجه شیعیان را به مقام امامت ایشان بیشتر جلب کند.
چگونگی هجرت موسی مبرقع (ع) به قم
از آنجا که موسی مبرقع درهنگام امامت پدر و برادر خود می‌دید که این امامزاده از زبان پدر و برادر خود در وصف قم و تحسین اهالی این شهر، نکاتی را شنیده و به خاطر سپرده بود و مجموع این مسائل و دریافت اخباری از ارادت شیعیان قم نسبت به سادات و امامزادگان از یک سو و ستم غاصبان خلافت و سلاطین جور از جانب دیگر، موجبات مهاجرت موسی مبرقع به قم را فراهم ساخت.
موسی مبرقع برای آنکه عوامل حکومت عباسی متوجه برنامه هجرتش به شهر قم نشوند و توسط عمال عباسی در طول مسیر گرفتار نشود، به صورت ناشناس عراق را به مقصد ایران ترک کرد.
او به صورت ناشناس وارد قم شد و به همین دلیل بزرگان عرب شهر از آنجا که وی را نمی‌شناختند نه تنها به استقبالش نرفتند، بلکه پیام دادند که باید این شهر را ترک کند که ایشان هم مقاومتی نکرد و عازم شهر کاشان شد.
پس از آنکه بزرگان و روسای طوایف عرب شهر قم؛ نسبت به موسی مبرقع شناخت پیدا کردند به شهر کاشان رفتند و از وی عذرخواهی و برای حضور در شهر قم از او دعوت کردند که البته با اصرار فراوان آنان در نهایت پذیرفت و سپس در میان استقبال با شکوه قمی‌ها وارد این شهر شد و برای ایشان خانه‌ای در محله چهل اختران قم که هم اکنون محل دفن ایشان است خریداری کردند و در اختیارش گذاشتند.
امامزاده موسی مبرقع (ع) چهل سال در قم اقامت داشت
به گوه تاریخ امامزاده موسی مبرقع چهل سال در قم اقامت داشت و در طی این مدت همواره مورد تکریم اهالی قم، علما و بزرگان شهر بود و سرانجام در سال ۲۹۶ قمری و در سن ۸۲ سالگی از دنیا رفت و پس از تشییع با شکوه توسط شیعیان در همان محل اقامتش تدفین شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا صادقی واعظ از استاد حوزه علمیه قم در خصوص شخصیت امامزاده موسی مبرقع اظهار داشت: حضرت موسی مبرقع (ع) همه وجود خود از جان و مال و آبرو را برای دفاع از ولایت و امام هادی (ع) در طبق اخلاص نهاد و در نهایت به دستور ایشان مأمور به هجرت به قم شدند.
وی افزود: این امامزاده واجب التعظیم از راویان مورد اعتماد به شمار می‌رود و بزرگان شیعه، احادیث فراوانی از ایشان نقل کرده‌اند و ایشان در سراسر عمر با برکت خود، مطیع ولایت پدرشان امام جواد (ع) و برادرشان امام هادی (ع) بود و در این مسیر، از همه داشته‌های خود گذشت.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه گسترش نسل ائمه اطهار (ع) در قم و ایران از دیگر برکات وجود امامزاده موسی مبرقع (ع) بوده است گفت: سادات رضوی، نقوی، تقوی و برقعی همه از نسل ایشان هستند که نه تنها در قم و ایران، بلکه در پاکستان و هندوستان هم گسترش یافتند.
نقش تعیین‌کننده حضرت موسی مبرقع (ع) در عظمت قم و ایران
استاد حوزه علمیه قم نیز گفت: حضرت موسی مبرقع (ع) امامزاده واجب التعظیم و فرزند بلافصل امام جواد(ع) موجب شد قم به قطب نشر معارف اسلامی تبدیل شود. حجت الاسلام سید محمد حسین صدر ضمن به نقش محوری این شخصیت در عظمت شهر مقدس قم و کشور ایران پرداخت.
وی افزود: امروز اگر به دنیا اعلام می‌کنیم که ایران کشوری متفاوت از همه کشورهاست و مردم ما سربلند می‌کنند، به دلیل پیشگویی‌هایی است که پیامبر مکرم اسلام ذیل نزول آیات متعدد در قرآن درباره ایران و ایرانیان از ایمان، دانش، تعهد و تخصص مردم این سرزمین سخن گفتند و امروز این پیشگویی‌های رسول مکرم اسلام و آیات نازل شده درباره ایران را در این مرز و بوم صادق و محقق می‌بینیم.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه شهر مقدس قم مانند نگینی برای این سرزمین است خاطرنشان کرد: اگر امروز اعلام می‌کنیم ایران خصوصیت‌هایی متفاوت و منحصر به فرد دارد، سخنی از روی تعصب و میهن‌پرستی نیست، بلکه سخنی است علمی، متقن، اعتقادی، قرآنی و وحیانی که مستند به کلمات معصومین از پیامبر تا جانشینان حقشان است و شهر مقدس قم یکی از شهرهای نام‌آور و طلایه‌دار برای اعزاز و عزت این سرزمین است.
وی با اشاره به نامگذاری بیست و سوم ربیع الاول به نام روز قم و اعلام قم به عنوان “جهان‌شهر تمدنی اهل بیت”، تأکید کرد: این سخن برخاسته از دانش الهی است، چرا که این شهر به گفتار صریح روایات ائمه معصومین که درباره شهر مقدس قم متعدد صادر شده، در روایات امام صادق (ع) پس از مکه مکرمه، مدینه منوره، کوفه و نجف اشرف، “حرم چهارم الهی” و “حرم اهل بیت” توصیف شده است.
صدر با دعوت از اصحاب رسانه برای انعکاس نشست‌های علمی در خصوص جایگاه قم برای شناخت بیشتر دنیا، به روایاتی اشاره کرد که در آن‌ها امام صادق (ع) خاک قم را مقدس، قم را آشیانه شیعیان اهل بیت، پناهگاه تمام دلدادگان مکتب اهل بیت و “معو الفاطمیین” نامیده و در دوران غیبت امام زمان (عج)، قم را به دنیا معرفی کرده‌اند که شهری است که دانش خداوند متعال از آن به تمام دنیا می‌رود.
وی خاطر نشان کرد: امروز این امامزاده واجب التعظیم باید بیشتر مورد توجه و معرفت قرار گیرد. آنچه در خصوص عظمت‌های بی‌شمار و کم‌نظیر قم بیان شده، تماماً به دلیل مهاجرت‌هایی است که به این شهر صورت گرفته است. اسلام بر هجرت تمدن‌ساز اصرار ورزیده، چنانکه هجرت پیامبر از مکه به مدینه، حاصلش حکومت نبوی و هجرت امیرالمؤمنین از مدینه به کوفه، حاصلش حکومت علوی بود.
صدر با تأکید بر محوریت حضرت معصومه(س) در عظمت این شهر و کشور پس از امام هشتم(ع)، افزود: بسترساز و مکمل هجرت حضرت معصومه (س) بزرگان و اصحاب ائمه معصومین مانند اشعریون، جناب زکریا بن آدم و بعد از ایشان، حضرت موسی مبرقع (ع) هستند. این امامزاده گرانقدر که نه فقط از پدر و مادر با امام هادی (ع) برادر تنی بود، بلکه پرورده دامن و هدایت‌های ایشان است، پس از هجرت مقدس به کوفه، چهل سال به قم سفر کرده و تا پایان عمر در این شهر به تدریس حدیث و تفسیر قرآن مشغول بودند.
وی با اشاره به اینکه بزرگان حدیث مانند کلینی، ابن شعبه حرانی، شیخ مفید، شیخ طوسی و محدثین قدما از ایشان روایت نقل کرده‌اند، تصریح کرد: بقاء چهل ساله ایشان در قم و محوریت قرار گرفتنشان نزد علمای این شهر، در آن بازه زمانی که حوزه حدیثی قم بسیار متقن بود و اجازه نمی‌داد هر کسی در آن باقی بماند، نکات بسیار دقیقی را به محقق زبردست القا می‌کند.
استاد حوزه علمیه قم گفت: این امام زاده نقش اساسی و تعیین کننده در عظمت شهر مقدس قم و کشور ایران داشته است. ما نسبت به حرم این بزرگوار وظایف بسیار سنگینی داریم و همانطور که رهبر انقلاب تصریح کرده‌اند، امامزادگان باید قطب فرهنگ اسلامی و فرهنگ مملکت ما قرار بگیرند.
وی ادامه داد: حرم این امامزاده مهاجر، به دلیل هجرت تمدن‌ساز و مکتب تفسیر و حدیث ایشان، باید برای این خطه، این مرز و بوم و تمام مسلمانان جهان، محور نشر معارف اسلامی، تفسیر قرآن کریم، آموزه‌های اعتقادی، اخلاق و احکام اسلامی باشد و همانند زمان حیاتش، مرکز نشر علم و فرهنگ باشد.
صدر با اشاره به نامگذاری حضرت موسی مبرقع توسط پدرشان امام جواد(ع) به نام موسی، یادآور شد: امام جواد (ع) با این نامگذاری می‌خواستند بیاموزند که این فرزند تجلی نور موسی بن جعفر (ع) است و همانطور که موسی بن جعفر (ع) باب الحوائج است، این امامزاده نیز باب الحوائج است.
محله چهل اختران قم که حرم امامزاده موسی مبرقع در آن واقع شده با وجود آنکه بعد از حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران سومین قطب مذهبی و زائر پذیر شهر قم است؛ در سالهای اخیر با اجرای طرح توسعه این مکان مقدس گام های برای ایجاد زیرساخت ها در داخل و اطراف این امامزاده شروع و در دست اقدام است. اقبال مردم قم و ایران در سالهای اخیر برای زیارت این مکان مقدس بیشتر شده است و می طلبد مدیریت عالی استان و مدیریت شهری با پی گیری در سطح ملی و استانی زیرساخت های مطلوب برای میزبانی از زائران را دراین مکان مقدس فراهم نمایند.
