ندای قم / یادداشت / عباس جعفری/ پژوهشگر حوزه حکمرانی؛ هر بار سخن از حجاب و عفاف به میان آمده، نگاه‌ها بی‌درنگ به سمت زنان چرخیده و انبوهی از تحلیل‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌ها بر محور پوشش آنان شکل گرفته است؛ گویی تنها نیمی از جامعه حامل مسئولیت اخلاقی و ایمانی بوده و نیم دیگر، یعنی مردان، ناظرانی خنثی و فارغ از هرگونه نقش و تکلیف به شمار می‌آیند. نگاهی که با حقیقت دینی، واقعیت عقلانی و حتی تجربه اجتماعی این سال‌ها سازگار نیست.
سامان‌‌دهی جامعه از مردان آغاز می‌شود؛ همان‌گونه که پیامبران نیز نخست با هدایت مردان، ستون‌های جامعه را استوار ساختند. جامعه سالم و خانواده امن با محوریت احیای عمومی گفتمان عفت مردان امکان‌پذیر است. حجاب زنان بدون عفت مردان نمی‌گذارد هیچ قانونی دراین مسئله به ثمر برسد، حکمرانی فرهنگی نیز تا زمانی که نقش مردان را در محور عفاف نادیده بگیرد، توان بازسازی نظم اخلاقی را نخواهد داشت؛ زیرا بازتعریف نقش اخلاقی مردان یک ضرورت راهبردی است.
حقیقت آن است که ستون سلامت اخلاقی جامعه بر نگاه و رفتار مردان بنا شده است. اصلی که قرآن کریم بر آن صراحت دارد، آنجا که خطاب نخست را به مردان می‌فرماید: «قُل لِلمُؤمِنین یَغُضّوا مِن أَبصارِهِم». این تقدّم، حکمت ژرفی در خود دارد؛ زیرا آنجا که نگاه مردان مهار شود، عفاف به ارزش اجتماعی تبدیل می‌شود، حجاب معنا می‌گیرد و امنیت اخلاقی در جامعه استحکام می‌یابد.
عفت مردان حلقه مفقوده‌ای است که توجه به آن می‌تواند بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی را به‌صورت طبیعی سامان دهد. بنیان خانواده در جامعه‌ای ثبات خواهد داشت که در آن مردان مراقب نگاه و رفتار خویش باشند. تصور رایج مبنی بر اینکه مسئله عفاف صرفاً به زنان مربوط است، خطایی راهبردی بوده که سالهاست هزینه‌های سنگین اجتماعی و قضایی را بر کشور تحمیل کرده است.
امروز نشانه‌های نگران‌کننده‌ای در جامعه از گسترش محتواهای مخرب در فضای مجازی، کاسته‌شدن حساسیت عمومی نسبت به خطوط قرمز ارتباط، لغزش مرزهای اخلاقی، عادی‌شدن روابط ناسالم و از همه مهم‌تر، بی‌قیدی بخشی از مردان نسبت به اثرات این رفتارها بر همسران و فرزندان دیده می شود. در چنین فضایی، زنان ناگزیر هستند بخش عمده صیانت اخلاقی خانواده و جامعه را بر عهده داشته باشند.
مسئولین و سیاست‌گذاران باید بدانند که مرد رها از قید اخلاق، جامعه و خانواده را متزلزل می‌کند. مردی که حریم رفتاری و تعهدات خانوادگی خود را نگه نمی‌دارد، نمی‌تواند مدعی غیرت باشد. عفت مردان مسئولیتی اجتماعی، مطالبه‌ای دینی و گزاره‌ای بنیادین در حکمرانی حوزه عفاف و حجاب است. جامعه‌ای که در آن مردان دچار بی‌قیدی اخلاقی شوند، خانواده‌هایش استحکام خود را از دست می‌دهند، امنیت روانی فرو می‌ریزد و فضای عمومی جامعه به صحنه‌ای برای نمایش‌های ناخواسته رقابت‌های ناسالم سوق می‌یابد.
باید جامعه به این باور برسد که عفت مردان همچون ستون فقرات خانواده است؛ اگر این ستون خم شود، هیچ سقفی بر سر خانه نمی‌ماند. از همین رو قرآن کریم ابتدا مرد را مخاطب قرار داده است تا نظم اخلاقی جامعه به درستی اصلاح شود.
