ندای قم / یادداشت / امیرعلی مرادی ؛قم شهری است با صدایی جهانی، اما امکاناتی محلی. صدایی که قرن‌هاست از حریم کریمه‌ی اهل‌بیت (س) برخاسته، امروز بیش از همیشه نیازمند بالی برای پرواز است. پروژه فرودگاه بین المللی قم، اگرچه سال‌ها در حاشیه‌ی سکوت و بلاتکلیفی قرار گرفته بود، اکنون بار دیگر در افق امیدهای توسعه‌ی استان نمایان شده است.
در روزهایی که مفهوم عدالت توسعه‌ای بیش از پیش در کانون توجه قرار گرفته، قم نمادی است از شهری با ظرفیت‌های ملی اما زیرساخت‌های ناتمام. یکی از مصادیق روشن این نابرابری، نبود فرودگاه در استانی است که نه‌تنها مرکز علمی و مذهبی جهان تشیع، بلکه محور مواصلاتی جنوب و مرکز کشور نیز هست. هرچند قم در مجاورت فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قرار دارد، اما این نزدیکی نه‌تنها مزیتی برای استان ایجاد نکرده، بلکه نقشی مضاعف در محروم ماندن آن از زیرساخت‌های مستقل ایفا کرده است.
فرودگاه، حلقه مفقوده توسعه متوازن
پروژه فرودگاه قم از همان آغاز، با اقبال گسترده‌ی افکار عمومی و بخش خصوصی روبه‌رو شد؛ اما مشکلات حقوقی، ناهماهنگی نهادی، و نوسانات سیاست‌گذاری موجب شد تا یکی از مهم‌ترین طرح‌های زیرساختی استان، در مسیر خود با کندی یا توقف مواجه شود. در تمام این سال‌ها، هر بار که پروژه جان تازه‌ای می‌گرفت، موانعی ازدل ساختارهای بوروکراتیک، اختلافات سیاسی و یا فضای نامطمئن سرمایه‌گذاری سربرمی‌آورد.
اما واقعیت این است که قم دیگر نمی‌تواند بی‌فرودگاه بماند. توسعه پایدار یک شهر مذهبی، زیارتی، دانشگاهی و راهبردی همچون قم، نیازمند پیوستن به شبکه حمل‌ونقل هوایی کشور است. این تنها خواسته‌ای رفاهی یا چشم‌داشت سیاسی نیست؛ بلکه ضرورتی زیرساختی برای زیستِ نوین شهری و گامی جدی در مسیر تحقق عدالت منطقه‌ای است.
آمارها نشان می‌دهد سالانه بیش از ۲۰ میلیون زائر داخلی و خارجی به قم سفر می‌کنند. آیا هیچ مرکز زیارتی و بین‌المللی دیگری را می‌توان یافت که با چنین حجمی از تردد، فاقد فرودگاهی مستقل باشد؟ فرودگاه صرفاً یک باند پرواز نیست؛ نقطه‌ای استراتژیک برای جذب سرمایه‌گذار، توسعه صنعت گردشگری، تسهیل در ارتباطات ملی و بین‌المللی، و بستری برای جهش‌های اقتصادی. همان‌گونه که احداث خطوط ریلی و بزرگراه‌ها در دهه‌های گذشته چهره قم را تغییر داد، راه‌اندازی فرودگاه نیز نقشی مشابه در معماری آینده استان خواهد داشت.
بازدید رییس جمهور نقطه عطف در بازگشت حمایت ملی
در این میان، بازدید سرزده‌ی رئیس‌جمهور محترم، دکتر مسعود پزشکیان، از محل فرودگاه قم را می‌توان نقطه‌ی عطفی در بازگشت اراده‌ی ملی به حمایت از این پروژه دانست. این بازدید نه در قالب یک برنامه تبلیغاتی، بلکه در متن یک سفر غیررسمی و سرزده رخ داد؛ و همین نکته، گویای اهمیت نگاه دولت چهاردهم به اولویت‌های واقعی مردم است.
رئیس‌جمهور در این بازدید، با مشاهده پیشرفت‌های فیزیکی پروژه و شنیدن گزارش‌های فنی و مدیریتی، بر لزوم رفع سریع موانع اجرایی و تسریع در عملیات عمرانی فرودگاه تأکید کرد. او از مسئولان ذی‌ربط خواست تا با بسیج امکانات، این پروژه را در کمترین زمان ممکن در مسیر بهره‌برداری قرار دهند. این اظهارات در فضای رسانه‌ای کشور نیز بازتاب گسترده‌ای داشت؛ چرا که بار دیگر بحث فرودگاه قم را به سطح ملی آورد.
عزم جدی استاندار برای تسریع درروند احیای پروژه
اما در کنار اراده‌ی حاکمیتی، نمی‌توان از نقش فعال و پُرتلاش مجموعه استانداری قم و شخص استاندار، مهندس اکبر بهنام جو چشم پوشید. درحدود 8 ماه اخیر، مجموعه مدیریت استان تلاش کرده با ایجاد اجماع میان نهادهای مختلف، از جمله وزارت راه و شهرسازی، سازمان هواپیمایی کشوری، شورای تأمین استان، و بخش خصوصی، روند احیای پروژه را تسریع کند. پیگیری‌های مستمر در تهران، برگزاری نشست‌های تخصصی در قم، و رایزنی برای تأمین منابع، بخشی از اقداماتی است که امروز ثمرات اولیه‌اش نمایان شده است، اجرا عملیات با تمام قدرت و تعهد بهره برداری ازباند تا سال آینده.
استاندار قم با درک عمیق از اهمیت موضوع، نگاهش به پروژه را صرفاً یک مطالبه استانی نمی‌داند؛ بلکه آن را نمادی از احقاق حقوق شهری می‌بیند که سال‌ها به دلیل مجاورت با پایتخت و ساختارهای تمرکزگرا، نادیده گرفته شده است. در همین راستا، مجموعه استانداری با تشکیل کارگروه ویژه، تلاش کرده تا گره‌های حقوقی و مالی پروژه را یکی‌یکی باز کند.
هم‌افزایی میان مدیریت اجرایی، نمایندگان مردم در مجلس، نخبگان استان، و بخش خصوصی، نویدبخش این واقعیت است که دیگر فرودگاه قم تنها یک رؤیا یا تیتر روزنامه نیست، بلکه واقعیتی در دسترس و ضرورتی غیرقابل‌تعویق است.
چشم‌اندازی که به پرواز نزدیک است
با بازگشت دوباره نگاه ملی به پروژه فرودگاه، اکنون زمان آن فرا رسیده است که تمامی ارکان مسئول در سطح استان و کشور، این فرصت را غنیمت بشمارند. امروز دیگر صرفاً پرسش از این نیست که “چرا قم فرودگاه ندارد؟”، بلکه پرسش اصلی آن است که “چگونه می‌توان این پروژه را سریع‌تر، ارزان‌تر و کارآمدتر به سرانجام رساند؟”
همه می‌دانیم که پروژه‌های عمرانیِ رهاشده، تنها با تزریق بودجه به ثمر نمی‌رسند. آنچه نیاز است، یک عزم راهبردی و تفکر مدیریتی جهادی است؛ همان چیزی که در تجربه راه‌اندازی فرودگاه‌های جدید در دیگر استان‌ها دیده‌ایم. اگر امروز دولت، مجلس، شهرداری، نهادهای سرمایه‌گذار، و حتی دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه استان دست در دست یکدیگر بگذارند، بی‌شک قم نیز می‌تواند به زودی شاهد پروازهای رسمی خود باشد.
راه اندازی فرودگاه معیارپاسخگوی به مطالبات مردمی
افق پیش‌رو روشن است، اگر اراده‌ها صادق باشد. تجربه نشان داده که قم در هرگاه که انسجام درون‌استانی با حمایت ملی همراه بوده، از موانع تاریخی نیزعبورکرده است. اکنون، فرودگاه قم نه صرفاً یک پروژه، که معیاری برای سنجش میزان پاسخگویی نظام مدیریتی به مطالبات مردمی است. اگر این پروژه به سرانجام برسد، می‌توان آن را نشانه‌ای از گذار از تمرکزگرایی و توجه به اولویت‌های بومی در سیاست‌گذاری دانست.
قم، شهری است که هزاران پرواز فکری و معنوی از آن برخاسته؛ آیا وقت آن نرسیده است که باند پرواز زمینی آن نیز مهیای برخاستن شود؟
