ندای قم / یادداشت / روح اله کرمانی ؛یکی از مهم‌ترین چالشهای اقتصادی کشور که مستقیماً بر سفره مردم تأثیر می‌گذارد، معضل همیشگی در زنجیره گندم، آرد و نان است. در سال‌های گذشته، سیاست‌های ناکارآمد، مداخله بیش‌ازحد دولت، و حضور پررنگ شرکت‌های دولتی در این زنجیره باعث ایجاد رانت، کاهش کیفیت، در مواردی فساد و نارضایتی عمومی شده است.
واقعیت این است که تا زمانی که بازار این سه حلقه اساسی به دست دولت اداره می‌شود، کیفیت نان بهبود نخواهد یافت. اصول بازار آزاد نشان داده‌اند که رقابت تنها عاملی است که می‌تواند کیفیت را افزایش داده، هزینه‌ها را کاهش دهد و رضایت مصرف‌کننده را تضمین کند. در شرایط رقابتی، تولیدکنندگان برای جلب نظر مشتری مجبور به ارتقای کیفیت محصول خود هستند، در حالی که در سیستم بسته و رانتی موجود، انگیزه‌ای برای ارتقاء وجود ندارد.
امروز شرکت‌های دولتی مانند شرکت غله و شرکت حمل و نقل آرد، به جای ایفای وظایف حاکمیتی خود، وارد فرآیندهای اجرایی شده‌اند. به طور مثال، حمل آرد به نانوایی‌ها نباید در انحصار شرکت‌های دولتی باشد؛ این کار تنها به افزایش هزینه‌ها و ایجاد رانت انجامیده است. شرکت غله نیز به‌جای تمرکز بر تأمین گندم به‌عنوان یک وظیفه حاکمیتی، در بازار دخالت مستقیم دارد و فضای رقابت را از بین برده است.
راهکارهای پیشنهادی عملی:
1. آزادسازی قیمت گندم، آرد و نان و حذف نظام سهمیه‌ای
2. واگذاری خرید گندم و فروش آرد به بخش خصوصی
3. واریز مستقیم یارانه نان به حساب مردم با استفاده از سامانه‌های هوشمند
4. حذف شرکت‌های واسطه‌گر دولتی از زنجیره توزیع
5. نظارت حاکمیتی تنها در سطح تأمین گندم استراتژیک و سلامت عمومی
اگر دولت تنها در حوزه‌های حاکمیتی خود متمرکز شود و بازار را به مردم، نانوا و کارخانه‌داران بسپارد، خود مردم با شرایط جدید تطبیق پیدا خواهند کرد. کیفیت نان افزایش خواهد یافت، فساد کاهش می‌یابد و یارانه دقیقاً به دست مصرف‌کننده واقعی خواهد رسید، نه حلقه‌های واسط رانتی.
جمع‌بندی :اینجانب از مسئولان تقاضا دارم با شجاعت و دوراندیشی، زنجیره گندم، آرد و نان را از بند سیاست‌های دستوری و شرکت‌های دولتی آزاد کنند. این گامی است ضروری برای اصلاح ساختاری یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور که مستقیماً با معیشت میلیون‌ها ایرانی در ارتباط است.
