ندای قم / عباس جعفری /کارشناس حوزه حکمرانی و محیط زیست ؛سالهای متمادی هست که منشاء اصلی آلایندگی اکثر شهر های ایران من‌جمله قم که همواره با ورود به فصل سرما شاهد بروز پدیده وارونگی هوا و معضل آلودگی هوا است فعالیت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی با راندمانی پایین و هدر رفت بالایی از انرژی و منابع آبی است. حدود ۸۲ تا ۸۳ درصد انرژی برق مورد نیاز کشور از منابع سوخت فسیلی تأمین می‌شود که عمدتا حاصل فعالیت نیروگاه های سیکل ترکیبی می باشد که در حومه شهرها استقرار یافته است و حالا علاوه بر اثرات فعالیت آلاینده این نیروگاه‌ها در فصول سرد سال در فصول گرم هم باتوجه به راندمان ضعیف، طی چند سال اخیر مسئله کمبود انرژی برق در کشور را تبدیل به معضل بغرنجی در حکمرانی مطلوب نموده اند.
فعالیت این نیروگاه‌ها با راندمانی کمتر از ۳۰ تا ۴۰ درصد در سطح کشور فراگیر و نیاز به یک بازنگری بنیادی و جدی در تولید انرژی ایران دارد. در حالیکه سیاست‌گذاری‌ها بر آن بود که در برنامه توسعه ششم توسعه ظرفیت نصب نیروگاه‌های تجدیدپذیر به پنج هزار مگاوات برسد و همچنین تا سال ۱۴۰۴ ایران به هاب انرژی در منطقه برسد، اما اکنون نه تنها اهداف محقق نشده است، بلکه ضعف در تولید و استفاده انرژی دیگر بر هیچ کسی پوشیده نیست.
امروزه تامین انرژی و نحوه مدیریت آن تاثیرات مستقیمی بر زندگی، اقتصاد، محیط زیست، سیاست دولت‌ها و مناسبات جهانی کشور‌ها دارد. به عقیده بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی، وجود انرژی های فسیلی ارزان و فراوان و همچنین پشت پرده های پنهان از رانت و نفوذی که در توسعه شبکه تولید و توزیع برق کشور وجود دارد باعث عقب ماندگی ایران در پیشرفت و ارتقاء این حوزه بخصوص انرژی ها نو از منابع تجدید پذیر شده است و کشور را در این حوزه عقب نگاه داشته است
در هفته ای که گذشت رکورد معامله برق واقع در بورس انرژی شکسته شد و به ۳۳۴ میلیارد تومان رسید و رکورد قبلی معاملات بازار برق که ۲۴۸ میلیارد تومان بود شکسته شد، مسئول ذیربط با شور و شعف خاصی رشد ۳۴.۶ درصدی معاملات برق نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشانی از رونق بازار دانسته است!
آقای مسئول لطفا پاسخ دهید این چه رونقی است که کشور را در وضعیت اضطرار قرار داده است؟ اگر فقط خسارت ریالی و دلاری تعطیلی های چند سال اخیر اعم از واحد های تولیدی و سازمان‌های دولتی محاسبه شود، ضرر هنگفتی به کشور تحمیل شده است که زیان وارده با رونقی که از آن یاد شده اصلا قابل مقایسه نیست و معادل ساخت چندین نیروگاه تولید برق با تکنولوژی روز دنیا است.
از طرفی دیگر، میزان انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد مصرفی ایران رقمی نزدیک به صفر است. ایران با وجود ۳۰۰ روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش ۵/۵ – ۴/۵ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز پتانسیل بالایی در زمینه انرژی خورشیدی دارد، حتی برخی از کارشناسان مدعی هستند که با تجهیز مساحت بیابانی کشور به سامانه‌های دریافت انرژی تابشی می‌تواند انرژی مورد نیاز بخش‌های گسترده‌ای از منطقه را نیز تأمین و در زمینه صادرات انرژی برق فعالیت هدفمندی را شروع کند.
بر اساس آمارهای بین المللی میزان تابش خورشید و کریدورهای بادی متعدد موجود در ایران بالاتر از میانگین کشورهای اروپایی فعال در این حوزه است که نشان دهنده استعداد فوق العاده ایران در تامین انرژی های نو است. با مطالعات انجام شده توسط DLR آلمان، در مساحتی بیش از ۲۰۰۰ کیلومترمربع، امکان نصب بیش از MW ۶۰۰۰۰ نیروگاه حرارتی خورشیدی وجود دارد. جای بسی تاسف دارد که وضعیت تولید انرژی برق کشور با این همه مزیت های سرزمینی اصلا مطلوب نیست.
