اول ذی القعده سالروز میلاد حضرت فاطمه معصومه (س) مظهر عصمت و نجابت است؛ بانویی که مدینه به یمن حضورش نورانی شد و کوچه پس کوچه های مدینه، به عطر دل انگیزش معطّر شدند و سروهای آزاد به احترامش قیام کردند.
امروز سخن از ولادت بانویی است که با قدمهای پرحیاتش، به سرزمین کویری قم زندگی وهدایت بخشید و در رگ ایرانیان، خون حمایت از ولایت را جاری ساخت. بانویی که تمام ایرانیان سرسفره باکرامتش نشسته و وجود خود را از یمن وجود او میدانند.
اگر در این شهر مقدس رونق و آبادانی وجود دارد و حوزههای علمیه به بزرگترین مرکز نشر معارف اسلامی تبدیل شدهاند همه آن به خاطر وجود کریمه اهل بیت شکل گرفته است، حضرت فاطمه معصومه (س) یاس خوشبوی طهارت است، آن حضرت وجود بابرکتی است که دلهای بی قرار و شیفته مومنان در برهوت هستی در جوارش در پی آب هستی میگردند.
آن حضرت قیانوس بی کران معارف و علومی است که در ساحل بی کران کرامات او تشنگان در طلب رفع عطش خود میکوشند، هرچند که دست کوتاه ما جز جرعهای از معارف او را نمیتواند بچشد، اما چه میتوان کرد، آب دریا را گر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید.
وقتی وارد حرمش میشوی احساس میکنی در بهشت نفس میکشی، بی دلیل نبود که امام جعفر صادق (ع) در فضلیت و جایگاه رفیع کریمه اهل بیت (س) فرمودند: بهشت هشت در دارد که سه در آن بهطرف قم باز میشود.
حضرت فاطمه معصومه (س)، بانوی عصمت و کرامت که کریمه اهل بیت (ع) زیبنده آن حضرت است در سال ۱۷۳ هجری قمری در خانه هفتمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت امام موسی کاظم (ع) چشم به جهان گشود، فرشتگان هلهله کنان میلاد نور را در آسمان و زمین ندا دادند و مدینه النبی از شمیم فاطمه معصومه عطرآگین شد.
گلِ زیبای مهر محمدی، زینت شاخسار ولایت، نجمه آسمان امامت، کریمه اهل بیت، آسیهِ صداقتها، مریم پاکیها، خدیجه مهربانیها و فاطمه خوبیها، بانوی آب و آیینه و آفتاب پاک به دنیای خاکی پا گذاشت، گوهری گرانبها که نور اسلام ناب با وجود آن حضرت در جهان تشیع طنین انداز و آموزگار تقوا، عصمت و کرامت در تمامی اعصار شد.
معصومه، طاهره، حمیده، رشیده، تقیه، رضیه، مرضیه، سیده صدیقه و سیده رضیه مرضیه از القاب آن حضرت میباشد.
حضرت فاطمه معصومه (س) را شفیعه روز جزا لقب دادهاند، چون آن حضرت مانند حضرت فاطمه زهرا (س) دارای مقام شفاعت است و به واسطه کریمه اهل بیت (ع) بسیاری از شیعیان به بهشت وارد میشوند.
امام صادق (ع) دراین باره میفرمایند: آگاه باشید بهشت هشت در دارد که سه تا از آنها به سوی قم باز میشود. در آنجا بانویی دفن خواهد شد که از فرزندان من و نامش فاطمه دختر موسی علیه السلام است. به شفاعت او همه شیعیان داخل بهشت میشوند.
بزرگان دین برای آن بانوی گرانقدر احترام و جایگاه خاصی قائل بوده و همگی برابر آستان با عظمت ایشان سر تعظیم فرود آورده و زیارت وی را مایه سعادت و خوشبختی دنیا و آخرت دانستهاند.
جلوه های مدیریتی حضرت معصومه(س)
آن بانوی پرهیزکار زمانی حرکت خود را از مدینه آغاز کرد که مامون با احضار امام رضا(ع) به مرو و واگذاری ولایت عهدی به او قصد اجرای اهداف شوم و مغرضانه ای را نسبت به آن حضرت و تنها ماندن او و در نتیجه جلوگیری از تدارک قیام سیاسی- نظامی داشت و نیز از جمله اهداف او در نظر گرفتن دقیق و همه جانبه آن امام همام(ع) و مخدوش ساختن چهره معنوی و الهی آن حضرت(ع) بود تا به مردم اینگونه القا شود که امامان شما هم دنیا خواه هستند و اگر دنیا به آنها رو کند، آنها نیز بی میل و رغبت به دنیا نیستند و حضرت فاطمه معصومه(س) با در نظر گرفتن شرایط دشواری که برادر او در آن قرار گرفته بود، تصمیم گرفت به یاری او بشتابد و اهداف خبیثانه ماموران را نقش بر آب کند. اینکه حضرت معصومه(س) با شماری از پیروان و دوستداران اهل بیت(ع) به طرف مرو حرکت کرد، جز برای یاری رساندن به برادر بزرگوارش نبود و این حرکت او بی شباهت به رسالت فاطمه زهرا(س) در حمایت از امام علی(ع) پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) نیست. فاطمه معصومه(س) در مسیر حرکت خود با گفتار روشنگرانه مردم مناطق مختلف را با مبانی عمیق اسلام و آراء و افکار اهل بیت(ع) آشنا می کرد و با نقل احادیث خاندان عترت و طهارت مردم را از میان ظلمت های گمراه کننده حکام عباسی به طرف نور و روشنایی هدایت و رهنمون می کرد و این ندای بلند و رسای او بود که در گوش مردم طنین می افکند.
رسوایی حکومت جور عباسی
گفته شده است، یکی از اهداف مامون عباسی این بود که القاء کند، امام رضا(ع) با کمال میل و رضایت باطنی منصب حکومتی را قبول کرده است و او اکنون شخص دوم مملکت به شمار می رود اما همگان با خروج حضرت معصومه(س) که خواهر گرانقدر آن حضرت بود و مقابله او با ماموران عباسی و مسموم شدن وی به دست حکومت عباسی فهمیدند که معنای ولایت عهدی چیزی جز یک فریب نیست. به یقین این حرکت حساب شده آن حضرت(س) صفحه ای درخشان از عمق بصیرت و روشن بینی آن بانوی پرهیزکار است که در شرایط حساس آن دوران این وظیفه را به بهترین وجه، انجام داد.
مدیریت بحران
از جمله اساسیترین وظایف یک رهبر و مدیر این است که در شرایط خاص و اضطراری بهترین و حساب شده ترین تصمیم را بگیرد و این از مهمترین شاخص های یک مدیر است و در حرکت با بصیرت حضرت معصومه(س) به بهترین شکل اجرا شد زیرا او در بحرانی ترین شرایط و سخت ترین وضعیت، یعنی زمانی که از یک طرف برادران و خویشاوندان او به شهادت رسیده اند و خود او هم از بیماری و اندوه رنج می برد، دقیق ترین و دوراندیشانه ترین تصمیم را می گیرد و راهی قم می شود و در اینجا می فرماید: از پدرم شنیدم که قم مرکز شیعیان است. اما رفتن به قم یک تصمیم دفعی و بدون آینده نگری نبوده بلکه بر اساس یک طرح عمیق و دور اندیشانه و بر پایه یک استراتژی از پیش طراحی شده بود که قلب تاریخ حیات بشری را نشانه رفته و آرمان ها و اهداف بلند مدت شیعه را هدف گرفته بود.
صاحب مقام عصمت
والاترین مقام عصمت از گناه و اشتباه مخصوص رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و حضرت زهرا(س) است اما شخصیتی چون حضرت فاطمه معصومه(س) که اطاعت پروردگار کرده و دامن خویش را از رذایل اخلاقی مبرا کرده و به درجه عالی از تقوا و طهارت رسیده است که از نظر عوام و خواص فردی مصون از گناه به شمار میآید، برایش مقام طهارت قلبی متصور است. چنانچه در فرازی از زیارتنامه غیرمعروفه او میخوانیم: «سلام بر تو ای بانوی پاک و ستایش شده نیکوکردار و هدایتشده پرهیزگار وارسته» علاوه بر این حضرت امام رضا(ع) که فرمود: «هرکس فاطمه معصومه(س) را در قم زیارت کند مثل آن است که مرا زیارت کرده است» و این سخن، شاهدی بر مقام عصمت این بانوی بزرگ است.
صاحب مقام شفاعت
یکی از معتقدات مسلمانان موضوع شفاعت است. در صدر شافعان روز قیامت، رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) قرار دارند که این اقتضای آبرومندی آنان در پیشگاه پروردگار متعال است. بهجز این بزرگان، منسوبین خاندان وحی و حتی پیروان مخلص آنان نیز میتوانند به اذن پروردگار شفاعت کنند. بنابر روایات متعدد حضرت فاطمه زهرا(س) از شخصیتهای شفاعتکننده نزد پروردگار است. در روایتی از امام باقر(ع) اینگونه آمده است که ایشان به جابر فرمود: «ای جابر واللّه که فاطمه(س) شیعیان و محبان خود را آن گونه که پرندگان دانههای خوب و سالم را از میان دانههای بد جدا مینمایند، انتخاب میکند. بعد از صدیقه طاهره(س)، از جمله بانوانی که صاحب یکی از بزرگترین مقامهای شفاعت میباشد، حضرت فاطمه معصومه(س)است. امام صادق(ع) در این زمینه می فرماید: «و به شفاعت او(فاطمه معصومه)، همه شیعیانم وارد بهشت خواهند شد» و نیز در زیارت این بانوی برجسته میخوانیم: «ای فاطمه برای من نزد خدا درباره بهشت شفاعت کن» و این خود نشاندهنده مقام و مرتبه آن شافع روز جزاست.
رحلت حضرت معصومه(س)
حضرت معصومه(س) ۱۶ یا ۱۷ روز در قم بیمار و بستری بودند تا از دنیا رحلت کردند. آرامگاه حضرت معصومه(س) پس از حرم امام رضا(ع)، دومین زیارتگاهی است که در ایران، اهمیت بسیار بالایی دارد. مردم ایران خود از بدو ورود اسلام به ایران محبت عجیبی به اهلبیت(ع) از خود نشان داده و حرم هرکدام از این امامزادگان تاکنون ملجا عاشقان و عارفان و علاقمندان به اهلبیت(ع) بهشمار میروند. همچنانکه در شهر مقدس قم نیز وجود این بانوی باعظمت باعث ایجاد نورانیت و برکات زیادی شده و اینکه امروزه این شهر تبدیل به بزرگترین قطب علمی جهان تشیع و اسلام ناب محمدی(ص) شده، بدون شک از برکات این کریمه اهلبیت(س) بهشمار میرود.
** کلام آخر
سالروز ولادت حضرت معصومه (س) در تقویم ملی ایران به نام روز دختر و برای ارج نهادن به این قشر عزیز جامعه نامگذاری شده است. روزی، هر چند نمادین میتوان پای درد و دل دختران جوان نشست و به فکر راه چارهای برای رفع مشکلات آنان بود. زیرا این دختران، مادران فردای این مرز و بوم هستند و باید همواره این قشر را عزیز بداریم.
منابع:
۱. گلبرگ – آذر ۱۳۸۴، شماره ۶۹ – آفتاب عصمت(ولادت حضرت معصومه(س))
۲. پاسدار اسلام – اسفند ۱۳۸۷ و فروردین ۱۳۸۸ – شماره ۳۲۷ و ۳۲۸ – پگاه پاکی(گذری بر فضایل و مکارم حضرت فاطمه معصومه(س) و شهر قم)
۳. شوشتری، قاضی نور الله، مجالس المؤمنین(ع).
۴. شمیم یاس – اردیبهشت ۱۳۸۶، شماره ۵۰ – شهپر عفت/ نگاهی به وفات حضرت معصومه(س).